Barua ya Iran kwa Baraza la Usalama Kujibu Madai ya Marekani Kuhusu Matumizi Mabaya ya Kifungu cha 51 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa

Kwa mujibu wa Shirika la Habari la AhlulBayt (AS) - ABNA - Balozi na Mwakilishi wa Kudumu wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran katika Umoja wa Mataifa, katika barua kwa Katibu Mkuu na Rais wa Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa, alijibu barua ya Marekani kuhusu matumizi mabaya na utegemezi wa Kifungu cha 51 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa katika kuhalalisha uovu dhidi ya vituo vyetu vya nyuklia vya amani.

Nakala ya Barua ya Amir Saeed Iravani ni Kama Ifuatavyo:

Kufuatia maelekezo kutoka kwa serikali yangu na kufuatia barua za awali za tarehe 13, 16, 18, 19, 20, 21, 23, 25, 27, na 28 Juni 2025, ninakataa vikali na kukemea vikali hoja zisizo na msingi na zisizo na uhalali wa kisheria, pamoja na madai yasiyo na msingi yaliyotolewa na mwakilishi wa Marekani katika barua ya tarehe 27 Juni 2025 (S/2025/426) kuhusu mashambulizi ya silaha yasiyo halali ya nchi hiyo dhidi ya mamlaka na utimilifu wa eneo la Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, hasa kulenga vituo vya nyuklia vya amani vya Iran.

Katika barua hiyo, Marekani ilikubali waziwazi wajibu wa matumizi yake haramu ya nguvu na vitendo vya uchokozi, na pia ilikiri ushirikiano wake kamili na wakala wake, yaani, utawala wa Israel, katika kutekeleza uchokozi mkubwa wa kijeshi, usio na sababu, na uliopangwa mapema dhidi ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran mnamo Juni 13, 2025. Marekani ikitumia dhana ya kujitetea kwa pamoja kama msingi wa kisheria kuhalalisha uchokozi huu, haina uhalali wowote wa kisheria, ni hatari kisiasa, na inachochea kutokuwa na utulivu kimkakati.

Kitendo hiki kinazingatiwa kama matumizi haramu ya nguvu, ambayo yanakiuka Mkataba wa Umoja wa Mataifa, sheria za kimataifa, na ahadi za mikataba zilizomo katika Mkataba wa Kuzuia Kuenea kwa Silaha za Nyuklia (NPT). Kulenga kimakusudi miundombinu ya nyuklia ya kiraia ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, chini ya kisingizio cha "kujitetea kwa kuzuia" kwa uwongo, lazima kukemeewe waziwazi kama kitendo cha uchokozi ambacho kinahatarisha amani na usalama wa kimataifa na kudhoofisha kabisa mfumo wa kutokuenea.

Katika muktadha huu, ninapenda kuelekeza umakini wako na wa wanachama wa Baraza la Usalama kwa pointi zifuatazo:

1. Kutegemea Kifungu cha 51 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa kama msingi wa kuhalalisha shambulio la silaha la Marekani mnamo Juni 22, 2025, na kulenga kimakusudi vituo vya nyuklia vilivyo chini ya ulinzi wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, ikiwemo Fordow, Natanz, na Isfahan, kunachukuliwa kama upotoshaji mkubwa wa sheria za kimataifa na Mkataba wa Umoja wa Mataifa. Shambulio la Marekani ni mfano wazi wa kitendo cha uchokozi na ukiukaji mkubwa wa Kifungu cha 2, Aya ya 4 ya Mkataba wa Umoja wa Mataifa, kanuni ambayo inakataza waziwazi matumizi yoyote ya nguvu dhidi ya utimilifu wa eneo au uhuru wa kisiasa wa serikali yoyote. Kinyume na madai ya Marekani, Kifungu cha 51 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa kinatambua tu haki ya asili ya kujitetea binafsi au kwa pamoja ikiwa shambulio la silaha limetokea. Wala Marekani wala utawala wa Israel hawajashambuliwa na Jamhuri ya Kiislamu ya Iran. Madai ya Marekani ya kutumia kujitetea kwa pamoja pia hayana uhalali wa kisheria, kwani utumiaji wa haki hii unahitaji kwamba mhanga anayedaiwa, yaani utawala wa Israel, kwanza awe ameshambuliwa, wakati hali kama hiyo haijatimizwa. Kwa hivyo, tafsiri ya kiholela na ya kujinufaisha ya Marekani ya Kifungu cha 51 cha Mkataba, kimsingi haiendani na Mkataba wa Umoja wa Mataifa, sheria za kimataifa, na kesi za Mahakama ya Kimataifa ya Haki. Kwa mujibu wa Azimio la 3314 la Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa (lililopitishwa mwaka 1974), matumizi yoyote ya nguvu ya kuzuia bila shambulio la silaha halisi, yanachukuliwa waziwazi kama kitendo cha uchokozi. Zaidi ya hayo, kanuni za kisheria zilizoanzishwa na kesi za Mahakama ya Kimataifa ya Haki, hasa katika kesi ya Nicaragua dhidi ya Marekani (1986) na kesi ya Majukwaa ya Mafuta (Jamhuri ya Kiislamu ya Iran dhidi ya Marekani, 2003), zinathibitisha tena kwamba haki ya kujitetea inaweza tu kutumika kujibu shambulio la silaha na inaweza tu kutumika ikiwa masharti ya ulazima na uwiano yamezingatiwa kikamilifu.

2. Marekani imejitahidi kuhalalisha vitendo vyake vya uchokozi kwa kutegemea madai yasiyo na msingi ya kuwepo kwa "tishio la nyuklia" kutoka Iran dhidi ya utawala wa Israel na amani na usalama wa kimataifa; madai ambayo hayana msingi wowote wa kisheria au wa kweli. Ripoti ya hivi karibuni ya Mkurugenzi Mkuu wa Shirika la Kimataifa la Nishati ya Atomiki (IAEA) haikuthibitisha ukiukaji wowote wa ahadi za ulinzi na Iran na hakuna upotovu wowote katika vifaa vya nyuklia ulioripotiwa. Ripoti hii inasema waziwazi kwamba hakuna ushahidi wowote wa kuwepo kwa mpango wa kutengeneza silaha za nyuklia nchini Iran. Hata mashirika ya kijasusi ya Marekani yenyewe yamekiri ukweli huu.

3. Vile vile, Marekani kutegemea madai ya kudhaniwa na kubashiriwa kuhusu nia za baadaye za Jamhuri ya Kiislamu ya Iran katika eneo la nyuklia, na pia madai ya nchi hiyo kwamba lengo la shambulio lake haramu la kijeshi lilikuwa "kudhoofisha tishio kutoka kwa mpango wa nyuklia wa Jamhuri ya Kiislamu ya Iran dhidi ya Israel na amani na usalama wa kimataifa," hayana msingi wowote wa kisheria. Sababu hizo ni jaribio jingine la kisiasa la Marekani na wakala wake, utawala wa Israel, kuhalalisha fundisho la vita vya kuzuia; fundisho ambalo halina nafasi yoyote katika sheria za kimataifa na limekataliwa waziwazi na mara kwa mara na jumuiya ya kimataifa. Mahakama ya Kimataifa ya Haki imeamua mara kwa mara kwamba matumizi ya nguvu kwa misingi ya vitisho vya baadaye, ndani ya mfumo wa Kifungu cha 51 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa, hayaruhusiwi. Jamhuri ya Kiislamu ya Iran haijawahi kuanzisha vita dhidi ya Marekani au utawala wa Israel, na mpango wake wa nyuklia umekuwa wa amani tu. Zaidi ya hayo, kwa mujibu wa Azimio la 487 la Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa (lililopitishwa mwaka 1981), Baraza hili limetangaza waziwazi shambulio dhidi ya vituo vya nyuklia kuwa ukiukaji wa Mkataba wa Umoja wa Mataifa. Pia, mfululizo wa maazimio ya Mkutano Mkuu wa IAEA, ikiwemo Azimio GC(XXIX)/RES/444 na GC(XXXIV)/RES/533, yanasisitiza kwa uthabiti na kwa msisitizo kwamba shambulio lolote la silaha au tishio la shambulio dhidi ya maeneo na vituo vya nyuklia vinavyotumika kwa madhumuni ya amani, linachukuliwa kama ukiukaji mkubwa wa sheria za kimataifa na kudhoofisha sana uwepo na uhalali wa Shirika hilo na mfumo wake wa uhakiki na ufuatiliaji. Katika muktadha huu, swali la msingi linajitokeza: ikiwa matumizi haramu na ya upande mmoja ya nguvu yanaweza kuchukua nafasi ya mifumo halali na ya kimataifa ya ufuatiliaji, basi lengo la kutekeleza ulinzi wa Shirika ni nini? Mashambulizi ya kijeshi ya Marekani na utawala wa Israel yameunda utaratibu hatari sana, kudhoofisha utimilifu wa mfumo wa kutokuenea duniani, na kuleta hatari ya maafa ya nyuklia.

4. Madai kwamba "hatua za amani zimekwisha" ni ya uongo na yenye kupotosha sana. Jamhuri ya Kiislamu ya Iran imesisitiza mara kwa mara kujitolea kwake kwa diplomasia na imetangaza utayari wake wa kurudi kwenye utekelezaji wa ahadi ndani ya mfumo wa Mpango Kamili wa Pamoja wa Utekelezaji (JCPOA), mradi Marekani na pande za Ulaya pia zirudi kwenye ahadi zao na kujiepusha na kuendelea na hatua zinazopingana na ukiukaji. Ni Marekani iliyojiondoa unilaterally kutoka JCPOA mwaka 2018, hivyo kukiuka waziwazi Azimio la 2231 la Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa (lililopitishwa mwaka 2015) na tangu wakati huo, imezuia mara kwa mara maendeleo ya diplomasia yenye maana. Jamhuri ya Kiislamu ya Iran imeshiriki katika mazungumzo kwa nia njema, imeshiriki kwa ufanisi katika mazungumzo ya nyuklia, imekaribisha upatanishi wa Ufalme wa Oman, na ilikuwa ikijiandaa kwa duru inayofuata ya mazungumzo yasiyo ya moja kwa moja na Marekani, ambayo yamepangwa kufanyika Juni 15. Lakini siku mbili tu kabla ya hapo, utawala wa Israel ulifanya shambulio la kijeshi kwenye ardhi ya Iran. Uchokozi mkubwa wa kijeshi, usio na sababu, na uliopangwa mapema wa utawala wa Israel, ambao baadaye uliambatana na shambulio la silaha la Marekani, lilikuwa jaribio la kimakusudi la kuvuruga mchakato wa diplomasia. "Pendekezo" la diplomasia la Marekani, kwa kweli, lilikuwa hila isiyo ya kweli kwa lengo la kudanganya jumuiya ya kimataifa na kuweka msingi wa shambulio la kijeshi na kutenda vitendo vya uchokozi; kama inavyokubaliwa na mwakilishi wa Marekani katika barua iliyotajwa hapo juu. Kwa hivyo, kuanguka kwa mchakato wa kidiplomasia kunawajibika moja kwa moja kwa Marekani na utawala wa Israel, sio Jamhuri ya Kiislamu ya Iran.

5. Matumizi ya lugha ya uchochezi, kutegemea kauli mbiu za kisiasa, na kurejelea rekodi za kihistoria, hazina uhusiano wowote na kuamua uhalali au kutokuwa halali kwa matumizi ya nguvu. Sheria za kimataifa zinategemea vigezo vya lengo na kanuni za kisheria, sio simulizi za kisiasa. Kutegemea vitisho vya msingi wa itikadi au nia za kudhaniwa, ili kuhalalisha vitendo vya uchokozi, kunachukuliwa kama upotovu hatari kutoka kwa mantiki ya kisheria na ya kimantiki. Hali iko wazi kabisa na haiwezi kukanushwa: vitendo vya uchokozi vya utawala wa Israel vilivyoanza Juni 13 na kuendelea kwa siku 12 mfululizo, na baadaye, matumizi haramu ya nguvu na Marekani na kitendo cha uchokozi mnamo Juni 22, vinachukuliwa kama ukiukaji mkubwa, endelevu, na dhahiri wa sheria za kimataifa na Mkataba wa Umoja wa Mataifa.

   Kwa hivyo, madai ya kuwepo kwa "tishio la karibu" kutoka kwa mtazamo wa sheria za kimataifa na Mkataba wa Umoja wa Mataifa hayana msingi wowote wa kisheria. Zaidi ya hayo, vituo vya nyuklia vilivyolengwa nchini Iran ni vituo vya amani tu ambavyo viko chini ya uangalizi kamili wa ulinzi wa Shirika la Kimataifa la Nishati ya Atomiki (IAEA). Kushambulia maeneo na vituo hivi vya amani wakati hakuna ushahidi wowote wa kuaminika wa upotovu wa shughuli kuelekea madhumuni ya silaha, kunakiuka haki isiyoweza kuondolewa ya Iran iliyomo katika Kifungu cha IV cha Mkataba wa Kuzuia Kuenea kwa Silaha za Nyuklia (NPT) kuhusu ukuzaji wa nishati ya nyuklia kwa madhumuni ya amani.

6. Marekani lazima iwajibike kikamilifu kwa kitendo chake cha moja kwa moja cha uchokozi na pia ushirikiano wake wazi na usio na shaka katika uchokozi mkubwa wa kijeshi uliofanywa na utawala wa Israel dhidi ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran. Utawala wa Israel, kwa uratibu kamili na Marekani, ulilenga kimakusudi na kimfumo idadi ya watu wasio na silaha, hospitali, vituo vya matibabu, vituo vya vyombo vya habari, na miundombinu muhimu; jambo ambalo linachukuliwa kama ukiukaji wazi na mkubwa wa sheria za kimataifa. Matokeo ya kampeni hii ya uhalifu na kikatili yamekuwa janga: hadi sasa raia 935 wamefariki, wakiwemo watoto 38 na wanawake 132, ikiwemo wanawake wawili wajawazito, na wengine 4935 wamejeruhiwa. Zaidi ya vituo vitano vya matibabu na hospitali zimeshambuliwa moja kwa moja na wafanyakazi 29 wa afya na misaada wameuawa wakiwa kazini. Miongoni mwa mashambulizi mabaya zaidi, shambulio la kimakusudi la jela ya Evin huko Tehran lililosababisha vifo vya wafungwa 71. Uharibifu wa vifaa vya matibabu vya jela ya Evin uliondoa kabisa uwezekano wa kutoa huduma za kuokoa maisha kwa wagonjwa mahututi. Uhalifu huu unachukuliwa kama ukiukaji mkubwa wa kanuni ya msingi ya utofautishaji katika sheria za kimataifa za kibinadamu; kanuni ambayo inawataka pande zote zinazopigana kutofautisha kila wakati kati ya malengo ya kiraia na ya kijeshi. Marekani, pamoja na utawala wa Israel, inawajibika kwa maisha yote ya Wairani wasio na hatia waliopotea wakati wa siku 12 za mashambulizi ya kikatili na ya kinyama ya Israel, na pia kuwajibika kwa uharibifu mkubwa wa miundombinu muhimu ya kiraia na uharibifu uliofanywa kwa vituo vya nyuklia vya amani vya Iran.

7. Ni ukweli chungu na wa kusikitisha kwamba Marekani (ambayo ni mwanachama wa kudumu wa Baraza la Usalama, mlinzi wa Mkataba wa Kuzuia Kuenea kwa Silaha za Nyuklia, na nchi pekee ambayo hadi sasa imetumia silaha za nyuklia dhidi ya raia) imesimama pamoja na utawala ambao yenyewe unamiliki maelfu ya vichwa vya nyuklia, si mwanachama wa Mkataba wa Kuzuia Kuenea kwa Silaha za Nyuklia, ina rekodi ndefu na iliyoandikwa ya kutishia nchi nyingine na uharibifu wa nyuklia, na imeshiriki katika kufanya mauaji ya halaiki, uhalifu dhidi ya ubinadamu, na uhalifu wa kivita, na wamefanya matumizi haramu ya nguvu na vitendo vya uchokozi; jambo ambalo linachukuliwa kama ukiukaji mkubwa wa sheria za kimataifa, Mkataba wa Umoja wa Mataifa, Sheria ya IAEA, NPT, na mfumo wa kimataifa wa kutokuenea. Ugaidi huu dhidi ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran kama mwanachama anayewajibika wa Umoja wa Mataifa na mwanachama wa Mkataba wa Kuzuia Kuenea kwa Silaha za Nyuklia, umefanyika chini ya kisingizio cha uwongo na kisicho na msingi kabisa cha "kuzuia Iran kupata silaha za nyuklia."

Kwa kuzingatia ukiukaji mkubwa kama huo na matokeo yake mapana na ya kina, ukimya haukubaliki tena. Ili kulinda uaminifu, uadilifu, na mamlaka ya mfumo wa Umoja wa Mataifa kwa ujumla, Baraza la Usalama na Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa hawapaswi tu kuvunja ukimya wao, bali pia kuchukua hatua madhubuti na zenye ufanisi. Kushindwa kufanya hivyo kutamaanisha ushirikiano wa Umoja wa Mataifa kupitia ukimya na kutochukua hatua na kuna hatari ya kusababisha uharibifu usioweza kurekebishwa kwa kanuni za msingi ambazo Shirika hili limeanzishwa.

Jamhuri ya Kiislamu ya Iran inaiomba tena Baraza la Usalama na Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa kwa dhati ili:

• Kukemea vikali na bila shaka matumizi haramu ya nguvu na vitendo vya uchokozi dhidi ya mamlaka na utimilifu wa eneo la Jamhuri ya Kiislamu ya Iran, ikiwemo vituo vyake vya nyuklia vya amani na vilivyo chini ya ulinzi, na utawala wa Israel na Marekani kama ukiukaji mkubwa wa Kifungu cha 2, Aya ya 4 cha Mkataba wa Umoja wa Mataifa, sheria za kimataifa, Azimio la 2231 (2015) na Azimio la 487 (1981) la Baraza la Usalama, Sheria ya IAEA, na maazimio husika ya Mkutano Mkuu wa IAEA;

• Kutambua utawala wa Israel na Marekani kama waanzilishi wa kitendo cha uchokozi, kuchukua hatua madhubuti za utekelezaji chini ya Sura ya VII ya Mkataba wa Umoja wa Mataifa ili kuwawajibisha kikamilifu, ikiwemo kulazimisha fidia kamili na kulipa uharibifu wote uliotokea, na kuhakikisha kutokurudia tena vitendo hivyo haramu vya uchokozi katika siku zijazo.

Jamhuri ya Kiislamu ya Iran pia inamuomba tena Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa ili:

• Kuwasilisha ripoti kuhusu hali ya utekelezaji wa Kifungu cha Utekelezaji wa 2 cha Azimio la 487 (1981) la Baraza la Usalama, hasa kuhusiana na ukiukaji wa utawala wa Israel na kulenga vituo na maeneo ya nyuklia ya amani yaliyoko chini ya ulinzi wa Shirika la Kimataifa la Nishati ya Atomiki (IAEA), kwa Baraza la Usalama na wanachama wote wa Umoja wa Mataifa.

Tutaishukuru sana ikiwa barua hii itasambazwa kama hati ya Baraza la Usalama.